Ticaret Bakanlığı verilerinden yapılan derlemeye göre, 1972’den Mayıs ayı sonuna kadar yurt dışı müteahhitlik şubesi 133 ülkede 479,5 milyar dolar değerinde 11.745 proje üstlendi.
Önemli siyasi istikrarsızlıklara, konjonktürel sorunlara ve Kovid-19 salgınının etkilerine rağmen sektör 2020’de 16,2 milyar dolar maliyetle 371 istihdam aldı.
2021 yılında salgının dünya ekonomisi üzerindeki olumsuz etkisinin azalmasına paralel olarak Türk firmalarının yurt dışında üstlendiği projelerin toplam maliyeti 30,7 milyar dolara yükseldi. Bu dönemde üstlenilen proje sayısı ise 443 olarak kayıtlara geçti.
Ortalama maliyet 39 milyon dolar
Yurtdışı müteahhitlik sektörü, son bir yılını küresel ekonomik sorunların ve Rusya-Ukrayna Savaşı’nın gölgesinde geçirdi. Bu dönemde sektörün üstlendiği proje sayısı 492, toplam proje maliyeti ise 19,1 milyar dolar oldu. Geçen yıl üstlenilen projelerin ortalama maliyeti 38,8 milyon dolar olarak hesaplandı.
Sektör bu yılın Ocak-Mayıs döneminde 96 proje üstlendi. Bu dönemde üstlenilen projelerin maliyeti ise 6 milyar 459 milyon 199 bin dolar olarak kaydedildi. Yılın ilk 5 ayında üstlenilen projelerin ortalama maliyeti 67,2 milyon dolar olarak hesaplandı.
Rusya ve Türkmenistan birinci sırada
Müteahhitlik firmalarının 1972’den bu yana yurt dışında üstlendikleri projelerin ülkelere göre dağılımında Rusya yüzde 20,4’lük payla ilk sırada yer aldı. Söz konusu ülkede bugüne kadar 97,9 milyar dolarlık proje hayata geçirildi.
Rusya’yı yüzde 10,6’lık payla Türkmenistan izledi. Bu ülkede üstlenilen projelerin tutarı 50,8 milyar doları buldu. Irak, yüzde 6,9 hisse ve üstlenilen 33,1 milyar dolarlık proje ile üçüncü sırada yer aldı. Bu ülkeleri Libya ve Kazakistan izledi.
Taahhüt bölümünün daha fazla hisse almaya odaklandığı Suudi Arabistan pazarı da yüzde 5,2’lik pay ve 24,9 milyar dolarlık proje maliyeti ile öne çıktı.
Bugüne kadar en çok proje üstlenilen alanlara bakıldığında konut projelerinin %13,9 pay ile ilk sırada yer aldığı görüldü. Söz konusu projelerin maliyeti 66.6 milyar dolardı.
Konut ve otoyol projelerinin çoğu üstlenildi
Konut projelerini %13,5’lik pay ve 64,7 milyar dolarlık proje değeri ile otoyollar, tüneller ve köprüler izledi.
Yurt dışında yapılan işlerde ise enerji sektörü yüzde 8,5’lik payla üçüncü sırada yer aldı. Bu şubenin bugüne kadar üstlendiği proje bedeli 40.5 milyar doları aştı.
Türk müteahhitleri yurt dışında bugüne kadar 34,7 milyar dolarlık ticaret merkezi ve 30,7 milyar dolarlık havalimanı projesi üstlendi.
Uluslararası Yarışma
Öte yandan, ENR dergisinin her yıl geçtiğimiz yıl üstlendiği uluslararası projelerin toplam maliyetine göre belirlediği dünyanın en büyük 250 müteahhitlik şirketini gösteren listede Türkiye 2003 yılında sadece 8 müteahhitlik şirketi ile yer alırken, 2022 yılında 42 firma ile boy göstermiştir. Derginin 2022 sayısında bu firmalardan 8’i listedeki ilk 100 firma arasında orta sıralarda yer bulurken, 2 Türk firması ilk 50 arasına girmiştir. Listede Türkiye ikinci sırada yer almaktadır. Şirket sayısı açısından Çin’den sonra.
